Hafif ve orta derece Alzheimer hastalarında beden kitle indeksi

Nurullah YÜCEL, Zeynep HORASAN, Hasan Hüseyin EKER, Nergis ÖKSÜZ, Hakan FARIMAZ

Giriş:
Anatomik ve Fizyolojik değişikliklerin yaşandığı yaşlılıkta Beden Kitle İndeksi ile ilişkili verilerin analizi yaparak Alzheimer hastalarını daha iyi anlamak için bu çalışma yapıldı. Alzheimer hastalığı önemi artan halk sağlığı sorunu olarak gündemdeki yerini korumakta.

Gereç ve Yöntem:
İstanbul Darülaceze Müdürlüğünde hizmet verilen 782 yaşlıya Mini Mental Test uygulandı. 60 yaşın üzerinde ve test puanı 12-24 arasında olan yaşlılardan Nöroloji ve/veya Psikiyatri uzmanı tarafından Alzheimer Hastalığı tanısı konan 112 kişi çalışma kapsamına alındı. Çalışmaya herhangi bir sebeple iştirak edemeyen ve anketi tamamlayamayanların haricinde, 42 bayan ve 45 erkek olmak üzere toplam 87 kişi ile çalışma tamamlandı. Veriler, sosyo demografik bilgiler ve Beden Kütle İndeksi (BKI)’ne ilişkin soruların bulunduğu 20 soruluk Bilgi Formu ile elde edilmiştir.
Beden Kütle İndeksine göre zayıf, normal kilolu, hafif şişman, orta derecede şişman, ağır derecede şişman, çok ağır derecede şişman olarak sınıflandırıldı.
Mini mental test puanı 20-24 arasında olanlar hafif derece Alzheimer hastası, puanı 12-19 arasında olanlar orta derece Alzheimer hastası olarak değerlendirildi.
Elde edilen veriler SPSS 11.5 paket programı ile değerlendirilmiştir.

Bulgular:
Yapılan analizlerde; yaşlıların % 48,2’si kadın olup yaş ortalaması 77,67 8,45 yıl (Min-Max 60-101 yaş) olup, %61,2 ’si 75 yaşın üzerinde ve Mini Mental Test puanı ortalaması 17,513,36 (12-24 puan) olarak tespit edildi. Kurumda kalış süresi ortalaması 5,312,79 yıl olup, % 63,2’si 5 yıl dı.
Analizlerde erkeklerin kilo ortalaması 66,3615,09 , kadınların kilo ortalaması 58,2413,46 olduğu, erkelerin BKI ortalaması 25.045,14 kg/m2, kadınların BKI ortalaması 25.03+6,0 kg/m2 olarak tespit edildi.
Beden Kütle İndeksi Değerine göre Alzheimer Hastalarının % 9,19’u “zayıf”, % 43,67’si “normal kilolu”, %31.03’ü “hafif şişman (fazla kilolu)”, % 9,19’u “orta derecede şişman (I.Derece)”, % 6,89 “ağır derecede şişman (II.Derece)”, %1.14’ü “çok ağır derecede şişman (III.Derece)” olarak sınıflandırıldı.
Hafif ve Orta Derece Alzheimer Hastalarının % 32,7’si Ortopedik alet kullanmakta olup en çok tekerlekli sandalye kullandıkları tespit edildi.
Teşhisi konulan ortalama 6,263,12 hastalık (2-12 hastalık) olduğu, ortalama 7,834,23 adet (2-14 adet) ilaç kullandıkları ve Alzheimer hastalarının günde 10,514,01 doz (2-21 doz) ilaç kullandıkları tespit edildi.
Kadınlarda daha fazla olmak üzere %33,4 oranında günlük hayatta düştükleri ve % 19,56’sında uyku bozukluğu şikâyeti tespite dildi.
Orta derece Alzheimer hastalarının %53’ü ve Hafif derece Alzheimer hastalarının ise %37’i “normal kilolu” idi.
BKI göre MMNT göre hafif ve orta derece Alzheimer hastaları arasında fark bulunmamıştır (p≥0.05).
Düşme hikayesi olanların %51,2’i “normal kilolu”idi.
Kullandığı ilaç sayısına değerlendirildiğinde Cinsiyet, MMNT puanı ve Sigara ile arasında fark bulunamadı (p≥0.05).
Uyku bozukluğu anamnezi olan yaşlıları ile kilo artışı uyku bozukluğu arasında pozitifkorelasyon bulunmuştur (r=0.23,p=0.008)
Kullandığı araç ile minimental puan arasında doğru bir ilişki bulunmuştur. (r=0.22, p=0.038)
Sonuç:
Yaş ilerledikçe kognitif fonksiyonlarda kayıplarda ilerlemekte. 60 yaşından sonra geriatrik sendromların sayısının artmasının yanında kullanılan günlük ilaçlarda artmakta. Beden kitle indeksindeki (BKİ) değişiklikler ileri yaşlarda günlük yaşamın sürdürülmesi için gerekli aktivitelerin yerine getirilmesinde yetersizliklere neden olabilmektedir. Uyku düzensizliği ve Düşme Yaşlıların Yaşam Kalitesini etkileyen en önemli nedenlerdir.